A. Podstawy prawne działalności
Firma detektywistyczna prowadzi swoją działalność na podstawie m. in. niżej wymienionych przepisów prawa:
- Ustawa z dnia 6 lipca 2001 roku o usługach detektywistycznych (Dz.U. nr 12 poz. 110),
- Rozporządzenie MSWiA z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie egzaminów dla osób ubiegających się o wydanie licencji detektyw (Dz.U. nr 142 poz. 834),
- Rozporządzenie MSWiA z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie wzoru i trybu wydawania licencji detektywa (Dz.U. nr 181 poz. 1879),
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy za szkody wyrządzone podczas wykonywania czynności detektywa (Dz.U. nr 229 poz. 2283),
- Rozporządzenie MSWiA z dnia 8 sierpnia 2002 r. w sprawie dokumentacji wymaganej przy prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych (Dz.U. nr 137 poz 1160).
Do prowadzenia działalności detektywistycznej oraz wykonywania zawodu detektywa niezbędne są:
- Licencja detektywa wydana przez Komendanta Wojewódzkiego Policji,
- Zaświadczenie o wpisie do Rejestru Działalności Regulowanej w zakresie usług detektywistycznych, wydane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych,
- Polisa ubezpieczeniowa OC.
B. Ustawa o usługach detektywistycznych
Wybrane artykuły ustawy
Art. 2. (Definicja usług detektywistycznych)
1. Usługami detektywistycznymi są czynności polegające na uzyskiwaniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji o osobach, przedmiotach i zdarzeniach, realizowane na podstawie umowy zawartej ze zleceniodawcą, w formach i w zakresach niezastrzeżonych dla organów i instytucji państwowych na mocy odrębnych przepisów, a w szczególności:
1) w sprawach wynikających ze stosunków prawnych dotyczących osób fizycznych,
2) w sprawach wynikających ze stosunków gospodarczych dotyczących:
a) wykonania zobowiązań majątkowych, zdolności płatniczych lub wiarygodności w tych stosunkach,
b) bezprawnego wykorzystywania nazw handlowych lub znaków towarowych, nieuczciwej konkurencji lub ujawnienia wiadomości stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa lub tajemnicę handlową,
3) sprawdzanie wiarygodności informacji dotyczących szkód zgłaszanych zakładom ubezpieczeniowym,
4) poszukiwanie osób zaginionych lub ukrywających się,
5) poszukiwanie mienia,
6) zbieranie informacji w sprawie, w której toczy się postępowanie karne, postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe albo inne, jeżeli w toku postępowania można zastosować przepisy prawa karnego.
2. Zleceniodawcą czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 6, nie mogą być organy prowadzące lub nadzorujące postępowania w tych sprawach.
Art. 3. (Rejestr MSW)
Wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807) i wymaga uzyskania wpisu do rejestru działalności detektywistycznej, zwanego dalej „rejestrem”.
Art. 4. (Licencja)
1. Wykonywanie czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, wymaga posiadania licencji detektywa, zwanej dalej „licencją”.
2. Detektywem w rozumieniu ustawy jest osoba posiadająca licencję.
3. Tytułu zawodowego „detektyw” może używać wyłącznie osoba posiadająca licencję.
Art. 6. (Zasady wykonywania czynności detektywa)
Detektyw powinien, przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1, kierować się zasadami etyki, lojalnością wobec zlecającego usługę i szczególną starannością, aby nie naruszyć wolności i praw człowieka i obywatela.
Art. 9.
O ile przepisy innych ustaw nie stanowią inaczej, detektyw, w trakcie wykonywania czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1, może uzyskiwać informacje od osób fizycznych, przedsiębiorców, instytucji, a także organów administracji rządowej lub samorządowej.
Art. 10.
Detektyw podczas wykonywania czynności obowiązany jest posiadać przy sobie licencje oraz okazywać ją na zadanie osoby, której czynności dotyczą, w taki sposób, aby zainteresowany miał możliwość odczytać i zanotować imię i nazwisko detektywa oraz nazwć organu, który wydal licencje.
Art. 11.
Detektyw przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1, jest obowiązany:
1) przestrzegać przepisów prawa oraz odmówić wykonania czynności niezgodnej z prawem lub nieetycznej,
2) zachować należytą staranność i rzetelność, a zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych informacji.
Art. 12. (Zachowanie tajemnicy)
1. Detektyw jest obowiązany zachować w tajemnicy źródła informacji oraz okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość w trakcie wykonywania czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1.
2. Obowiązek zachowania tajemnicy ciąży na detektywie także po zaprzestaniu wykonywania czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1.
3. Detektyw może zostać zwolniony z zachowania tajemnicy na zasadach określonych w Kodeksie postępowania karnego.
Art. 24. (Ubezpieczenie OC detektywa)
1. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie usług detektywistycznych jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone podczas wykonywania czynności detektywa.
C. Kwalifikacje detektywa
Art. 46. (Przepisy karne)
1. Kto wykonuje działalność w zakresie usług detektywistycznych bez wymaganego wpisu do rejestru, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega osoba wykonująca czynności detektywa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej bez wymaganej licencji.